Het ontstaan der mode

Tijdens het speuren door de website http://kranten.kb.nl waar Nederlandse dagbladen uit 1618 tot 1995 staan gepubliceerd. Stuitte ik op een artikel 'Het ontstaan der mode' uit het Nieuwsblad van het Noorden uit 07-08-1898. Met de handige tool om het artikel in een digitaal geschreven tekstvlak te zetten maakt het het lezen net wat makkelijker, net als het kopiëren van het stuk tekst. Het artikel bevat niet alleen een leuk stukje over het verpreiden van de 'gril van de mode', namelijk doordat één zeer bekende dame er mee loopt, maar ook een leuke geschiedenis over het ontstaan van toevallige modegrillen. 

coiffure fontagne

Het ontstaan der mode.

Wordt grilligheid een eigenschap der vrouw genoemd, door niets wordt de waarheid daarvan beter bewezen, dan waar het de voortdurende verandering der modes geldt. Het toeval of de gril van de eene of andere schoone beslist veelal, wat door de geheele elegante wereld in het volgend seizoen zal worden gedragen. Het succes van een nieuw model is verzekerd, wanneer slechts eene dame van de groote wereld er zich over ontfermt. Veel tact behoort er echter toe het zoover te brengen en zeker, meer menschenkennis, dan men oppervlakkig wel vermoeden zou, voornamelijk om een nieuwe mode, die de harten der dames met stormerderhand verovert, geen échec te doen lijden. Meermalen komt het voor, dat van de vijf of zes modellen, die voor het seizoen worden „gecreëerd," zooals de dameskleedermakers het noemen, slechts een enkel in den smaak der dames valt; te gelegener tijd weer te voorschijn gehaald, ondergaan zij na een kleine herziening meestal een beter lot. Soms is het eene actrice, die geheel uit toeval een nieuwe mode schept; zoo moet Rachel op een dag, dat zij 's avonds in de „Phèdre" zou optreden, van eene koopvrouw een geweven met goud bestikten lap gekocht hebben, meer uit medelijden, dan omdat zij hem zoo bijzonder mooi vond. Toen zij, op Grieksche wij.ze er mede gedrapeerd, als „Phèdre" op het tooneel kwam, behaalde zij zoon succes, dat iedereen die schitterende stof wilde hebben, en men dien winter door de elegante dames niet anders zag dragen. De „paniers" werden tijdens de regeering van Lodewijk XV ook door een actrice in de mode gebracht. Toen de schoone markiezin de Fontanges, op de hertenjacht zijnde, haar hoed verloor, bond zij de haren samen met het lint van haar ceintuur; dit toeval bracht het zoogenaamde „coiffure de P'ontanges" in den smaak, en werd jaren achtereen door de dames gedragen. Eveneens bracht ook het toeval het dragen van dubbele rokken in de mode. Eene modiste zag een dorpsvrouwtje in den regen op straat loopen met haar witten bovenrok omhoog getild, waardoor haar roode onderrok te zien kwam.' Dit bracht haar op het idee japonnen te maken, met een tuniek of overrok van een andere kleur, en ziet, de nieuwe mode viel zeer in den smaak. Toen miss Loie Fuller met haar dansen de oogen der toeschouwers had gewend aan die gestadig wisselende schitterende kleuren, hebben de fabrikanten het gewaagd veelkleurige stoffen te weven, waarmede zij veel succes hadden. Sommige dames verbieden haar tailleuses gelijksoortige costumes als de voor haar gemaakte aan andere dames te leveren, maar wat door de eene modiste wordt tot stand gebracht, kan eene andere met evenveel recht navolgen; een dergelijk verbod zal dus niet veel uitwerken, want juist die navolging is grootendeels oorzaak van de grilligheid der mode. Over het algemeen kan men van de mode, even als van de meeste andere dingen, zeggen: „Er is niets nieuws onder de zon!" Want meermalen heeft zelfs het zien van een oud portret eene vroegere mode in herinnering gebracht, die na korten tijd algemeen in den smaak viel.

Het is verbazingwekkend hoe makkelijk je eigenlijk door zoveel artikelen kunt zoeken. Het is heel erg knap gedaan en zeker een bezoekje waard.

Wil je een site met alleen maar geschiedenis van de mode? Dan moet je nog even geduld hebben tot 2 mei. De met zo'n 100 000 artikelen tellende site over de geschiedenis van de Europese mode zal op die dag gelanceerd worden. Ik heb er in ieder geval al zin in!